Elżbieta Maria Dziegieć, urodzona 17 lipca 1939 roku w Stobiecku Miejskim, była wybitną polską geograf, której prace skupiały się na geografii turyzmu. Jej kariera akademicka obejmowała wiele znaczących ról, w tym stanowisko profesora na Uniwersytecie Łódzkim.
Od 1991 do 2009 roku pełniła funkcję kierownika Zakładu Geografii Turyzmu, znacząco wpływając na rozwój tej dziedziny nauki. W latach 1996-1999 była wiceprzewodniczącą Komisji Dyscyplinarnej dla Studentów UŁ, a w okresie 1996-2008 działała jako członek Rady Wydawniczej Uniwersytetu Łódzkiego. Ponadto, od 1980 do 1992 roku kierowała Podyplomowym Studiem Turystyki, kształcąc wiele przyszłych specjalistów w tej dziedzinie.
Elżbieta Dziegieć zmarła 31 stycznia 2009 roku w Łodzi, pozostawiając po sobie znaczący dorobek naukowy.
Życiorys
Elżbieta Dziegieć, znana postać w dziedzinie geografii, rozpoczęła swoją drogę akademicką po ukończeniu I Liceum Ogólnokształcącego im. Feliksa Fabianiego w Radomsku w 1958 roku. Następnie zrealizowała studia geograficzne na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Łódzkiego. Jej praca magisterska, która powstała pod opieką profesora Ludwika Straszewicza, poruszała temat „Rozwój ludności miasta Radomska w latach 1945–1960”, co przyczyniło się do uzyskania przez nią tytułu magistra geografii w obszarze geografii ekonomicznej w 1962 roku.
Po ukończeniu edukacji, Elżbieta Dziegieć dołączyła do Katedry Geografii Ekonomicznej jako pracownik na etacie inżynieryjno-technicznym, a później zajęła się nauczaniem jako asystent naukowo-dydaktyczny. Przygotowała rozprawę doktorską na temat „Zróżnicowanie społeczno-gospodarcze wsi w aspekcie stażu administracyjnego na przykładzie województwa łódzkiego”. Obrona tej pracy miała miejsce 24 lutego 1976 roku na Uniwersytecie Łódzkim, a jej recenzentami byli: prof. Jan Ernst i doc. dr hab. Stefan Witkowski.
W latach 1977-1978 miała okazję odbyć czteromiesięczny staż w Instytucie Geografii Uniwersytetu Aix-Marseille II we Francji, gdzie pracowała pod opieką szanowanego profesora Bernarda Barbiera. W roku 1981 była współorganizatorką nowego Zakładu Geografii Miast i Turyzmu, na który wnosiła swoje cenne doświadczenie i wiedzę.
W 1996 roku przeprowadziła przewód habilitacyjny na Uniwersytecie Jagiellońskim, bazując na rozprawie pt. „Urbanizacja turystyczna terenów wiejskich w Polsce” (1995). 1 kwietnia 1999 roku została mianowana profesorem nadzwyczajnym Uniwersytetu Łódzkiego. Jej dorobek naukowy obejmuje około 70 publikacji. Prowadziła wykłady na wielu zagranicznych uczelniach, dotyczące geografii społeczno-ekonomicznej Polski oraz geografii turyzmu, w tym w prestiżowych ośrodkach akademickich w Tbilisi (1977), Paryżu X – Nanterre (1982), Aix-en-Provence (1986), Sofii (1986) oraz wielokrotnie w Angers.
Elżbieta Dziegieć aktywnie uczestniczyła w międzynarodowych kongresach oraz konferencjach. Wzięła udział w XXV Kongresie Międzynarodowej Unii Geograficznej w Paryżu w 1984 roku oraz w XXVIII w Hadze w 1996 roku. Była również członkiem Komisji Geografii Turyzmu i Wypoczynku Międzynarodowej Unii Geograficznej, a także brała udział w kongresie organizacji ATLAS (Association for Tourism and Leisure Education). W roku 1999 została wybrana na członka zwyczajnego Łódzkiego Towarzystwa Naukowego.
Elżbieta Dziegieć zmarła 31 stycznia 2009 roku, a jej ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu parafialnym w Stobiecku Miejskim.
Rodzina
Elżbieta Dziegieć była osobą o bogatym dziedzictwie rodzinnym, co nadaje jej życiorysowi głębię oraz znaczenie. Urodziła się jako córka Zygmunta Dziegieć, który był więźniem obozu Auschwitz, a także Kazimiery Marty, córki rodu Gliźniewiczów.
Nie zdecydowała się na małżeństwo, a jej życie nie obfituje w potomstwo. Mimo to, jej rodzina była otoczona wieloma wybitnymi osobami.
Elżbieta była bratanicą Wincentego Dziegiecia, znanego polskiego nauczyciela oraz działacza społecznego, który przez wiele lat pełnił funkcję kierownika szkoły w Siemkowicach. Co więcej, miała również więzy rodzinne z Leonardem Sanikowskim-Dziegieć, katolickim duchownym redemptorystą, który tragicznie zginął z rąk niemieckich żołnierzy, w kontekście brutalnych wydarzeń drugiego dnia rzezi Woli, 6 sierpnia 1944 roku.
Odznaczenia
W uznaniu za osiągnięcia w obszarze naukowym, dydaktycznym oraz organizacyjnym, Elżbieta Dziegieć była wyróżniana przez różne instytucje, zarówno te związane z Uniwersytetem Łódzkim, jak i organy państwowe.
Wśród przyznanych jej odznaczeń znajdują się następujące:
- Złota Odznaka UŁ (1982),
- Medal 50-lecia UŁ (1997),
- Medal UŁ w Służbie Społeczeństwu i Nauce (1990),
- Złota Odznaka ZNP (1977),
- Medal Komisji Edukacji Narodowej (1998),
- Złoty Krzyż Zasługi (2004).
Dodatkowo, była wielokrotnie uhonorowana nagrodą indywidualną Rektora UŁ, którą otrzymała w latach: 1983, 1984, 1987, 1989 oraz 1990. Została również laureatką nagrody Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w 1986 roku.
Publikacje
Elżbieta Dziegieć jest autorką wielu ważnych prac naukowych, które koncentrują się głównie na wpływie turystyki na osadnictwo wiejskie. Poniżej znajduje się lista jej publikacji z lat 1987–2002, które szczegółowo opisują różnorodne aspekty tego zagadnienia:
- Dziegieć E., 1987, Przemiany osadnictwa wiejskiego pod wpływem turystyki i wypoczynku w świetle literatury, Acta Universitatis Lodziensis, Turyzm, z. 3, s. 7–31,
- Dziegieć E., 1988, Przemiany wsi Chałupy i Kuźnica pod wpływem rozwoju turystyki, Acta Universitatis Lodziensis, Turyzm, z. 4, s. 69–95,
- Dziegieć E., 1989, Przemiany wsi położonych w strefie krajobrazowej pojezierzy, [w:] Turystyka jako czynnik rozwoju społeczno-gospodarczego. Wyniki prac z lat 1986–1987, Instytut Turystyki, Warszawa, s. 118–141,
- Dziegieć E., 1990, Przemiany wsi Cisna i Wołkowyja pod wpływem turystyki, Acta Universitatis Lodziensis, Turyzm, z. 6, s. 83–102,
- Dziegieć E., 1991, Przemiany wsi rybackich pod wpływem turystyki. Przykład Mierzei Wiślanej i Helskiej, [w:] S. Liszewski (red.), Przemiany przestrzeni wiejskiej w Polsce i we Francji pod wpływem urbanizacji i turystyki, Acta Universitatis Lodziensis, Folia Geographica, nr 14, s. 107–120,
- Dziegieć E., 1992, Rural tourist centres in the Polish uplands zones, Turyzm, t. 2, z. 1, s. 83–97,
- Dziegieć E., 1995, Urbanizacja turystyczna terenów wiejskich, Turyzm, t. 5, z. 1, s. 5–56,
- Dziegieć E., Liszewski S., 1981, Expansion des terrains de loisirs et de tourisme dans la région urbaine de Łódź, Etudes et Mémoires, Centre des Hautes Etudes Touristiques, Actes du Colloque d’Aix-en-Provence, 6–11 Septembre 1981, Aix-en-Provence, s. 88–96,
- Dziegieć E., Liszewski S., 1983, Zones suburbaines en tant que les terrains de recreation pour les habitants des grandes villes polonaises, [w:] Tourisme et Loisire aux environs de grandes villes. Materiały z Sympozjum International Geographical Union Commision of the Georaphy of Tourism and Leisure, Łódź 4–11 September 1983, s. 7–42,
- Dziegieć E., Liszewski S., 1984, Zones suburbaines en tant que terrains de recreation pour les habitants des grandes villes polonaises, Problemy Turystyki, nr 2, s. 11–21,
- Dziegieć E., Liszewski S., 1985, Wyjazdy wakacyjno-urlopowe mieszkańców Łodzi, Turyzm, t. 12, z. 2, s. 33–49,
- Dziegieć E., Liszewski S., 2002, Rozwój badań geografii turyzmu w Polsce w XX wieku, Acta Universitatis Lodziensis, Turyzm, z. 1, s. 5–26.
Współpraca Elżbiety Dziegieć z Liszewski S. wśród jej publikacji rzuca światło na różnorodne podejścia do badania przemian społecznych i przestrzennych w kontekście turystyki i wypoczynku na terenach wiejskich.
Przypisy
- G. Mieczyński (red.): Radomszczański Słownik Biograficzny. Radomsko 2017, s. 43-44.
- Les changements démographiques des villages touristiques des Carpates…, „archive.is”, 17.10.2017 r. [dostęp 17.10.2017 r.]
- Tablica poświęcona mieszkańcom Stobiecka Miejskiego (na ścianie budynku Zespołu Szkolno-Gimnazjalnego nr 6 w Radomsku) | Radomsk.pl [online], 17.10.2017 r. [dostęp 17.10.2017 r.]
- I stała się pustka! | Kronika UŁ [online], 17.10.2017 r. [dostęp 17.10.2017 r.]
- Instytut Geografii Miast i Turyzmu [online], 17.10.2017 r. [dostęp 17.10.2017 r.]
- M.P.2003.52.822 - Akt prawny - abc.com.pl [online], 17.10.2017 r. [dostęp 17.10.2017 r.]
- Biogram - Biblioteka Jagiellońska Uniwersytetu Jagiellońskiego, „archive.is”, 17.10.2017 r. [dostęp 17.10.2017 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Bogumił Jeziorski | Feliks Przyłubski | Krystyna Wilkowska-Chomińska | Zygmunt Kowalik | Teofil Wojeński | Włodzimierz Doroszkiewicz (biolog) | Ryszard Szwed | Marian Ożarowski | Cecylia Walewska | Hanna Szelest | Jerzy Tomaszewski (historyk) | Ryszard Siwecki | Dominik Sankowski | Michał KobusiewiczOceń: Elżbieta Dziegieć