Tadeusz Różewicz

---

Życiorys i zarys rozwoju twórczego

Dzieciństwo

Władysław Różewicz (1886–1977), ojciec Tadeusza, nazywany synem Stanisława i Zofii z Sieradzkich, pracował jako niższy urzędnik sądowy. Jego żona, Stefania Maria z Gelbardów (1895–1957), pochodząca z rodziny żydowskiej, przed ślubem zdecydowała się na chrzest. Po zakończeniu I wojny światowej rodzina przeniosła się z Osjakowa w Sieradzkiem do Radomska, gdzie w 1921 roku przyszedł na świat Tadeusz, czwarty z pięciorga dzieci. Jego starszymi braćmi byli Bogumił, Eugeniusz oraz Janusz, a najmłodszym bratem Stanisław.

Tadeusz Różewicz rozpoczął naukę w Gimnazjum im. Feliksa Fabianiego w Radomsku, gdzie zdobył małą maturę. Jego starszy brat Janusz, pasjonat literatury, wprowadził Tadeusza w świat książek. Razem poznawali znane utwory, takie jak „Ferdydurke”, „Motory” i „Król Ubu”, a także kolekcjonowali czasopisma literackie, takie jak „Chimera” czy „Skamander”. Chłopcy zgłębiali również formalne aspekty poezji, studiując twórczość Leśmiana, Iłłakowiczówny oraz Juliana Przybosia, co potwierdzały parodie wydane w „Czerwonych Tarczach”, napisane przez 17-latka Tadeusza.

Młody Różewicz próbował dostać się do Liceum Pedagogicznego w Piotrkowie Trybunalskim, jednakże nie zdał egzaminu z powodu niedyspozycji głosowej. Z zamiarem uczęszczania do Liceum Leśnego w Żyrowicach lub do szkoły Marynarki Handlowej w Gdyni, planował kontynuację edukacji, gdy wybuchła II wojna światowa, a rodzina borykała się z problemami finansowymi.

II wojna światowa

Z początkiem wojny w 1939 roku Tadeusz podjął pracę jako goniec i magazynier w Kreishauptmannschafcie w Radomsku, a później jako urzędnik w kwaterunku. Następnie rozpoczął naukę zawodu stolarza w Fabryce Mebli Giętych Thonet. W tym czasie jego brat Janusz, zaangażowany w działalność konspiracyjną, wciągnął Tadeusza do pracy w podziemiu. W 1942 roku Tadeusz złożył przysięgę jako żołnierz Armii Krajowej, przyjmując pseudonim „Satyr”. Spędził sześć miesięcy na szkoleniu, a od 26 czerwca 1943 r. do 3 listopada 1944 r. uczestniczył w działaniach wojskowych na terenach różnych powiatów. W trakcie swojej aktywności pisał wiersze i zajmował się dziennikarstwem, prowadząc pismo „Czyn Zbrojny”. Jego poezja była tak wysoko ceniona przez partyzantów, że dedykowano mu czas na napisanie większego dzieła.

W 1944 roku Tadeusz opublikował „Echa leśne”, które uznawane są za jego debiut literacki. Zbiór zawierał wiersze, fraszki, humoreski oraz prozę o patriotycznym zabarwieniu. W jego twórczości zauważalne było zainteresowanie dziełami Słowackiego i Żeromskiego oraz bolesna refleksja nad kryzysem heroizmu w wojnie. Było to dzieło osadzone w kontekście utworów epoki, m.in. twórczości Krzysztofa Kamila Baczyńskiego oraz Tadeusza Gajcego. W 1943 roku Janusz prorokował, że „ty będziesz lepiej pisał ode mnie, będziesz lepszym poetą…”. Następnie, w 1945 roku, Tadeusz ujawnił się w Komisji Likwidacyjnej, a w 1948 roku został odznaczony Medalem Wojska Polskiego, a także Krzyżem Armii Krajowej w 1974 roku.

Awangarda Krakowska

W roku 1945 Różewicz osiedlił się w Częstochowie, angażując się w życie intelektualne miasta. 8 lipca zadebiutował w tamtejszym piśmie literackim „Głos Narodu”, publikując satyryczny wiersz „Figa z Unry”. Poznał Juliana Przybosia w redakcji tygodnika literackiego „Odrodzenie”, który dostrzegł potencjał Różewicza i zaprosił go do Krakowa. Tam młody poeta zdał maturę i rozpoczął studia z zakresu historii sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim, jednak nie ukończył ich. Wkrótce stał się częścią grupy Neoawangardy, zyskując przyjaźni z wybitnymi postaciami kultury, jak Tadeusz Kantor, Jerzy Nowosielski, Kazimierz Mikulski, Andrzej Wróblewski oraz Andrzej Wajda.

Różewicz miał trzy debiuty literackie – pierwszy przed wojną, drugi w okresie wojny z jego tekstami leśnymi, a trzeci – uznawany przez Przybosia za rewolucyjny po wojnie w tomach Niepokój (1947) i Czerwona rękawiczka (1948). Wiersze, takie jak „Lament” oraz „Ocalony”, ze względu na swoją nowatorską formę wywarły ogromny wpływ na ówczesną poezję, stawiając pytania o sens istnienia po Auschwitz. Różewicz zmienił poetykę, wprowadzając czwarty i piąty system wersyfikacji, znany jako „różewiczowski”, co spotkało się z uwagą krytyków takich jak Maria Dłuska i Zbigniew Siatkowski. W jego wczesnej twórczości odczytano ekspresjonistyczny i katastroficzny wymiar, co prowadziło do oskarżeń o nihilizm i plagiatowanie zachodnich trendów poetyckich.

Rok na Węgrzech

Różewicz zaprzyjaźnił się z Tadeuszem Borowskim; obaj żywili sceptycyzm wobec władzy komunistycznej i planowali wyjazdy z kraju. Gdy Borowski aplikował o stypendium do USA, Różewicz starał się o możliwość wyjazdu do Paryża. Żadne z planów się nie ziściły, lecz Różewicz udał się do Budapesztu na rok 1950, gdzie zyskał dystans do wcześniejszej twórczości. Na Węgrzech zainspirowała go codzienność i los przeciętnego człowieka, co znalazło swoje odzwierciedlenie w wierszu. Po powrocie do Polski zamieszkał w Gliwicach, odcinając się od wrogiego środowiska literackiego. W tym czasie żył w skrajnej biedzie, co doprowadziło do powstania ironicznych wierszy, takich jak „Czas, który idzie”, które w sugestywny sposób opisywały narzucony porządek: „komunizm ludzi podniesie| obmyje z czasów pogardy”. Przy tej okazji miał także do czynienia z krytyką swojej poezji, a Julian Tuwim zadał mu pytanie: „Ale, na miłość Boską, co Pan tam robi w tych Gliwicach…”.

Teatr absurdu

Wydarzenia związane z śmiercią Józefa Stalina (1953) oraz odwilżą gomułkowską (1956) miały wpływ na polską literaturę. Powstały wówczas debiuty Zbigniewa Herberta, Mirona Białoszewskiego oraz działalność Artura Sandauera. Krytyka dostrzegała w wierszach Różewicza dążenie do wyzwolenia, co doprowadziło do wydania zbioru jego „Poezji zebranych”, co stało się jego sukcesem na polskiej scenie literackiej. Jednak z tego powodu poeta zażył goryczy wobec presji. Czerpał z inspiracji paryskiej awangardy, tworząc dzieło „Kartoteka”, które początkowo spotkało się z pozytywnymi recenzjami, w tym od Jana Kotta. Z czasem jednak jego sztuka zaczęła być interpretowana jako zbyt awangardowa. W dziele tym przejawiały się elementy powrotu do klasyki oraz romantycznego bohaterstwa, co zyskało swoją interpretację w postaci ukrytego neoromantyzmu. „Kartoteka” uznawana jest za pierwszy przedstawiciel teatru absurdu w polskiej literaturze i uznawana jest za ważny krok w określeniu tego nurtu na światowej arenie. Różewicz przeszedł przez różne style poezji, w tym przez neobarokowy, zwracając szczególną uwagę na poemat „Zielona róża” oraz utwór „Nic w płaszczu Prospera”, które wskazywały na znaczenie pojęcia „Nic” jako środka urealnienia poezji.

„Śmietnik”

Różewicz, który był zainteresowany sztuką współczesną, wyróżniał się także w obszarze postmodernizmu. Po sukcesie „Kartoteki”, jego twórczość zaczęła charakteryzować się nowatorskimi pomysłami, układaniem i rozrzucaniem tekstów. Z jego pracy zrodził się termin „śmietnik”, a najbardziej znanym utworem tego typu stało się „Przygotowanie wieczoru autorskiego”. W 2016 roku opublikowano album zatytułowany „Śmietnik”, na którym znalazły się teksty Różewicza i zdjęcia Adama Hawałeja, ukazującego poetę wynoszącego śmieci. W twórczości pojawiły się również odniesienia do pop-artu, co prowadziło do kontrowersji związanych ze zerwaniem tradycyjnych środków estetycznych i niszczeniem kontekstów poetyckich. Różewicz posunął się do tak dalekiego stylu, że w 1962 roku Julian Przyboś wystąpił z krytyką, oskarżając go o tworzenie poezji używającej brzydoty i antysztuki, co wpisało się w nurt estetyki turpizmu, który rozwijał Stanisław Grochowiak.

W 1964 roku Różewicz podpisał list pisarzy sprzeciwiających się listowi 34, wyrażając protest przeciwko kampanii oczerniającej Polskę Ludową w zachodnich mediach. W 1967 roku Przyboś ponownie zaatakował Różewicza, co zaowocowało zorganizowaniem akcji dyskredytującej poety.

Współczesność

W 2008 roku, po publikacji tomu poetyckiego „Nauka chodzenia”, Tadeusz Różewicz został wyróżniony Europejską Nagrodą Literacką w Strasburgu oraz jako pierwszy otrzymał „Silesiusa” – wrocławską nagrodę poetycką dla literatury ze Środkowej Europy. Po tej dacie na rynku wydawniczym pojawiły się nowe tomy, takie jak „Druga strona medalu” i „Kup kota w worku”. 8 października zmarł jego syn Jan, a miesiąc później brat Stanisław. Różewicz ma ulice nazwane na swoją cześć w Pogórzu, Kieźlinach oraz Wałbrzychu. Tadeusz Różewicz zmarł 24 kwietnia 2014 roku we Wrocławiu, a pogrzeb odbył się 29 kwietnia 2014 roku. Zgodnie z ostatnią wolą poety, jego prochy zostały złożone na cmentarzu przy kościele ewangelickim Naszego Zbawiciela w Karpaczu.

Życie prywatne

W latach letnich 1949 roku, z powodu braku perspektyw na własne lokum, poeta przeniósł się z Krakowa do Gliwic, gdzie osiedlił się w budynku usytuowanym przy ulicy Zygmunta Starego 28.

Wkrótce po przybyciu do tego miasta, poślubił Wiesławę Kozłowską, z którą stworzył rodzinę.

W Gliwicach przyszli na świat ich dwaj synowie: Kamil w 1950 roku oraz Jan w 1953 roku.

Jego żona zmarła 11 kwietnia 2024 roku, osiągając wiek stu lat.

Od 1968 roku aż do swojej śmierci, Różewicz osiedlił się we Wrocławiu, gdzie kontynuował swoją twórczość i życie literackie.

Warto również zaznaczyć, że był członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, co podkreśla jego zaangażowanie w życie literackie kraju.

Twórczość

Tadeusz Różewicz był pisarzem o bogatym dorobku literackim, który rozpoczął swoją twórczość jeszcze przed wybuchem II wojny światowej. W młodości publikował swoje utwory w takich czasopismach jak Pod znakiem Marii oraz Czerwone Tarcze. W 1944 roku, wraz z bratem Januszem, zaprezentował zbiór wierszy pt. Echa Leśne, a dwa lata później jego twórczość wzbogaciła publikacja W łyżce wody, która zawierała satyryczne prozy i poezję. Jednak za debiut literacki uznawany jest tom Niepokój z 1947 roku. W uznaniu jego wybitnych osiągnięć artystycznych, w 1991 roku Różewicz otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Miasta Radomska, a w 1999 roku przyznano mu Nagrodę Literacką im. Władysława Reymonta za „twórczość całego życia”. W 2000 roku, za tom poetycki Matka odchodzi (1999), zdobył Nagrodę Literacką „Nike”. Warto zaznaczyć, że Różewicz był jednym z najczęściej tłumaczonych polskich autorów, a jego utwory przełożono na 49 języków.

Różewicz jest nie tylko uznawany za wielkiego poetę, ale również za dramatopisarza o odmiennej koncepcji teatru, która wykazuje wpływy paryskiej awangardy, a jednocześnie silne korzenie w polskiej tradycji. Jego dramaty często odzwierciedlają osobiste doświadczenia i przemyślenia, tworząc teater realistyczny, poetycki i fragmentaryczny, a także wyraz absurdu. Pewne dramaty, takie jak Do piachu, wywołały kontrowersje wśród byłych uczestników działań wojennych. Różewicz był również współautorem scenariuszy do dziewięciu filmów reżyserowanych przez jego brata Stanisława, a jako scenarzysta współpracował także z Kornelem Filipowiczem.

Zbiory opowiadań

• 1955 – Opadły liście z drzew,
• 1960 – Przerwany egzamin,
• 1966 – Wycieczka do muzeum,
• 1970 – Śmierć w starych dekoracjach,
• 1975 – Wędrówka Wędrowca,
• 1979 – Próba rekonstrukcji,
• 1983 – Te kwiaty,
• 2013 – Flagi.

Wiersze i poematy

• W łyżce wody (Słowo, Częstochowa 1946),
• Niepokój (Przełom, Kraków 1947),
• Czerwona rękawiczka (Książka, Kraków 1948),
• Pięć poematów (Czytelnik, Warszawa 1950),
• Czas, który idzie (Czytelnik, Warszawa 1951),
• Wiersze i obrazy (Czytelnik, Warszawa 1952),
• Równina (Wydawnictwo Literackie, Kraków 1954),
• Uśmiechy (Czytelnik, Warszawa 1955),
• Srebrny kłos (Czytelnik, Warszawa 1955),
• Poemat otwarty (Wydawnictwo Literackie, Kraków 1956),
• Formy (Czytelnik, Warszawa 1958),
• Rozmowa z księciem (Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1960),
• Zielona róża (Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1961),
• Głos Anonima (Śląsk, Katowice 1961),
• Nic w płaszczu Prospera (Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1963),
• Twarz trzecia (Czytelnik, Warszawa 1968),
• Regio (Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1969),
• Echa leśne (Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1985),
• Płaskorzeźba (Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 1991),
• Zawsze fragment. Recycling (Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 1998),
• Nożyk profesora (Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2001),
• Szara strefa (Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2002),
• Wyjście (Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2004),
• Kup kota w worku (work in progress) (Biuro Literackie, Wrocław 2008),
• To i owo (Biuro Literackie, Wrocław 2012).

Książki poetyckie wydane po śmierci autora

• Ostatnia wolność (Biuro Literackie, Wrocław 2015),
• Wiersze odzyskane (Biuro Literackie, Stronie Śląskie 2021),
• Wiersze ostatnie (zebrane w jednym tomie trzy ostatnie książki autora: Kup kota w worku (work in progress), To i owo oraz Ostatnia wolność, Biuro Literackie, Kołobrzeg 2024).

Wybory wierszy wydane po śmierci autora

• Wiersze przeczytane (Wydawnictwo Warstwy, Wrocław 2014),
• Znikanie (Biuro Literackie, Wrocław 2015),
• Wybór poezji (Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 2017),
• Wiersze i poematy z “Twórczości” (1946–2005) (Wydawnictwo Warstwy, Wrocław 2017),
• I znów zaczyna się przeszłość (Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2018),
• Credo (Biuro Literackie, Stronie Śląskie 2020).

Dramaty

• 1960 – Kartoteka,
• 1962 – Grupa Laokoona,
• 1964 – Świadkowie albo Nasza mała stabilizacja,
• 1965 – Wyszedł z domu,
• 1965 – Śmieszny staruszek,
• 1967 – Spaghetti i miecz,
• 1969 – Stara kobieta wysiaduje,
• 1970 – Akt przerywany,
• 1971 – Rajski ogródek,
• 1972 – Na czworakach,
• 1975 – Białe małżeństwo,
• 1977 – Odejście głodomora,
• 1979 – Przyrost naturalny,
• 1979 – Śmierć w starych dekoracjach,
• 1979 – Do piachu,
• 1982 – Pułapka,
• 1997 – Kartoteka rozrzucona,
• 1997 – Palacz.

Scenariusze

• Wspólnie z Kornelem Filipowiczem:
• 1956 – Trzy kobiety,
• 1959 – Miejsce na ziemi,
• 1962 – Głos z tamtego świata,
• 1966 – Piekło i niebo.
• Wspólnie ze Stanisławem Różewiczem:
• 1961 – Świadectwo urodzenia,
• 1964 – Echo,
• 1967 – Mąż pod łóżkiem,
• 1968 – Samotność we dwoje,
• 1973 – Drzwi w murze.

Inne

• Przygotowanie do wieczoru autorskiego (Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1971),
• Matka odchodzi (Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 1999),
• Margines, ale… (Biuro Literackie, Wrocław 2010),
• Wbrew sobie. Rozmowy z Tadeuszem Różewiczem (Biuro Literackie, Wrocław 2011),
• Historia pięciu wierszy (Biuro Literackie, Wrocław 2011),
• Teksty odzyskane (Biuro Literackie, Kołobrzeg 2022).

Korespondencja

• Tadeusz Różewicz – Zofia i Jerzy Nowosielscy: Korespondencja (Wydawnictwo Literackie, Kraków 2008),
• Tadeusz Różewicz – Karl Dedecius: Listy 1961-2013 (Universitas, Kraków 2017),
• Tadeusz Różewicz – Ryszard Przybylski: Listy i rozmowy 1965-2014 (Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2019),
• Wiesława i Tadeusz Różewiczowie – Romana i Henryk Voglerowie: Korespondencja (Wydawnictwo Warstwy, Wrocław 2019),
• Tadeusz Różewicz – Czesław Miłosz: Braterstwo poezji. Korespondencja, wiersze i inne dialogi 1947–2013 (Wydawnictwo Warstwy, Wrocław 2021),
• Wiesława i Tadeusz Różewiczowie – Anna i Mieczysław Porębscy: Pisanie jest tylko dodatkiem. Korespondencja 1946–2011 (Wydawnictwo Warstwy, Wrocław 2023).

Opracowania

Oto wybór opracowań, które wnikliwie analizują twórczość Tadeusza Różewicza, ukazując zarówno jego poezję, jak i złożoność myśli literackiej.

• opracowanie zbiorowe – Dorzecze Różewicza (Biuro Literackie, Wrocław 2011),
• Grażyna Sztukiecka – Umrę cały? Rozmowy w cieniu śmierci. Senilna poezja Czesława Miłosza, Tadeusza Różewicza, Zbigniewa Herberta i Jarosława Marka Rymkiewicza (Narodowe Centrum Kultury, Warszawa 2011),
• opracowanie zbiorowe – Ewangelia odrzuconego. Szkice w 90. rocznicę urodzin Tadeusza Różewicza (Narodowe Centrum Kultury, Warszawa 2011),
• Karol Hryniewicz – Cogito i dubito. Dyskurs estetyczny w poezji Zbigniewa Herberta i Tadeusza Różewicza (Wydawnictwo JMR Transatlantyk, Kraków 2014),
• opracowanie zbiorowe – Śmietnik (Wydawnictwo Warstwy, Wrocław 2016),
• opracowanie zbiorowe – Liryka i fenomenologia. Zbigniew Herbert i Tadeusz Różewicz w kręgu myśli Ingardenowskiej (Instytut Myśli Józefa Tischnera, Kraków 2016),
• Joanna Adamowska – Sens kobaltu. Zbigniewa Herberta i Tadeusza Różewicza spotkania z malarzami (Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 2018),
• Jan Polkowski – Rozmowy z Różewiczem (Instytut Literatury, Kraków 2018),
• Józef Ruszar – Mane, tekel, fares. Obrazy Boga w twórczości Tadeusza Różewicza (Wydawnictwo Naukowe ATH, Instytut Myśli Józefa Tischnera, Bielsko-Biała, Kraków 2019),
• Magdalena Grochowska – Różewicz. Rekonstrukcja. Tom 1 (Dowody na Istnienie, Warszawa 2021),
• opracowanie zbiorowe – Odwrócona strefa. Dramaty, wiersze i opowiadania na setne urodziny Tymoteusza Karpowicza i Tadeusza Różewicza (Biuro Literackie, Stronie Śląskie 2021).

Ekranizacje

Istnieje ważna kategoria odnosząca się do ekranizacji dzieł Tadeusza Różewicza, która skupia się na filmowych adaptacjach jego twórczości.

Ordery i odznaczenia

Tadeusz Różewicz, będący jednym z najważniejszych polskich poetów i dramaturgów, otrzymał wiele odznaczeń i wyróżnień, które podkreślają jego wybitny wkład w literaturę polską oraz działalność artystyczną.

• Medal Wojska (1948),
• Złoty Krzyż Zasługi (19 lipca 1955),
• Krzyż Armii Krajowej (1974),
• Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1996),
• Order Sztandaru Pracy II klasy (1977) „za całokształt twórczości literackiej”,
• Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (22 marca 2009),
• Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju” (1966),
• Order Ecce Homo (2000) „za odkrywanie mrocznej strony świata pełnego chaosu i podziałów, nadzieję bijącą z oceny codziennej, pozornie beznamiętnej szarości, za pogodzenie się z nieuchronnością i konsekwencję w dążeniu do poznania prawdy o człowieku, choćby najgorszej. Za poezję, która „dotyka serc i rzeczy…” (Poetyka),
• odznaka Akcji „Burza” (15 sierpnia 1981).

Nagrody i wyróżnienia

Tadeusz Różewicz, jeden z najwybitniejszych polskich poetów, zdobył szereg prestiżowych nagród oraz wyróżnień za swoją twórczość, które świadczą o jego wpływie na literaturę. W 1955 roku otrzymał Nagrodę Państwową II stopnia za zbiór wierszy pt. „Równina”. Kolejne osiągnięcia miały miejsce w 1966 oraz 1970 roku, kiedy to zdobył Nagrodę Państwową I stopnia oraz Nagrodę Miesięcznika Odra odpowiednio.

Warto również zaznaczyć, że 7 października 1991 roku uhonorowano go doktoratem honoris causa Uniwersytetu Wrocławskiego. Kolejne przyznane mu nagrody to Honorowe obywatelstwo Wrocławia w 1994 roku oraz honorowe obywatelstwo Gliwic w 1995 roku. Różewicz zdobył także nagrodę „Złotej Kuli” oraz Nagrodę Polskiego PEN Clubu im. Jana Parandowskiego w tym samym roku.

22 stycznia 1999 roku został wyróżniony doktoratem honoris causa Uniwersytetu Śląskiego, a 10 marca 2000 roku otrzymał taki sam tytuł od Uniwersytetu Opolskiego. W tym samym roku przyznano mu również doktorat honoris causa od Uniwersytetu Jagiellońskiego. Różewicz zdobył także Nagrodę Literacką Nike za tom „Matka odchodzi” w 2000 roku.

4 kwietnia 2001 roku, kolejny raz uhonorowano go doktoratem honoris causa Uniwersytetu Warszawskiego, a 1 czerwca 2006 roku odebrał dyplom doktora honoris causa od Uniwersytetu Gdańskiego, gdzie promotorem była prof. Małgorzata Książek-Czermińska. Po wygłoszeniu wykładu Różewicz skromnie zaznaczył, że pełny tekst zostanie opublikowany w przyszłości. W 26 listopada 2006 roku przyznano mu Nagrodę Złotego Berła.

Na uwagę zasługuje także fakt, że 8 października 2007 roku nadano mu tytuł honoris causa przez Akademię Sztuk Pięknych we Wrocławiu, a w 2008 roku został uhonorowany Złotym Wawrzynem Olimpijskim w kategorii poezja. 25 czerwca 2009 roku, Różewicz został uhonorowany tytułem honoris causa Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego w Kielcach. Wreszcie, 18 stycznia 2011 roku, otrzymał Nagrodę specjalną Polityki „Kreator kultury 2010”, której celem było uhonorowanie go za wyjątkowe zasługi w literaturze i teatrze, które były nieustannie aktualne przez kilka pokoleń.

Upamiętnienie

Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 27 listopada 2020 roku, podczas IX kadencji, przyniosła niezwykle ważną decyzję – ustanowiono rok 2021 Rokiem Tadeusza Różewicza, z okazji setnej rocznicy jego urodzin. Z tej okazji przygotowano specjalne wydanie Kroniki Sejmowej, poświęcone wielkiemu patronowi.

W dniu 9 października 2021 roku miało miejsce otwarcie stałej wystawy „Pan Tadeusz Różewicz” w Muzeum Pana Tadeusza. Ekspozycja opiera się na unikalnym archiwum oraz zbiorach Tadeusza Różewicza, które zostały przekazane przez Gminę Wrocław Zakładowi Narodowemu im. Ossolińskich.

---

Oceń: Tadeusz Różewicz

---