Jędrzej Krakowski


Jędrzej Wojciech Krakowski, urodzony 3 maja 1940 roku w Radomsku, był wybitnym polskim ekonomistą, który zyskał uznanie w wielu sferach. Zmarł 30 listopada 2022 roku w Katowicach, pozostawiając po sobie znaczący dorobek naukowy oraz zawodowy.

W trakcie swojej kariery, Krakowski uzyskał tytuł doktora habilitowanego nauk ekonomicznych, co potwierdza jego głęboką wiedzę i zaangażowanie w dziedzinę ekonomii. W latach 1990–1994 pełnił funkcję ambasadora Rzeczypospolitej Polskiej w Seulu, gdzie reprezentował nasz kraj na międzynarodowej arenie.

Dodatkowo, od 1994 do 1996 roku, był doradcą ministra spraw zagranicznych w Departamencie Studiów i Planowania Ministerstwa Spraw Zagranicznych, co podkreśla jego znaczenie i wpływ w polskiej polityce zagranicznej.

Wykształcenie i praca naukowa

W latach 1959–1964 Jędrzej Krakowski kształcił się w Wyższej Szkole Ekonomicznej w Krakowie, gdzie obronił swoją pracę magisterską na temat Światowy rynek miedzi. Ukończenie studiów miało miejsce w 1964 roku. Następnie, w 1972 roku, uzyskał stopień doktora na podstawie pracy dotyczącej Zastosowanie kursu walutowego jako instrumentu polityki gospodarczej. W 1996 roku, na podstawie pracy na temat wymienialności walut, uzyskał habilitację, co potwierdziło jego wysoką specjalizację w tej dziedzinie.

W trakcie swojej kariery akademickiej, Krakowski zajmował szereg istotnych stanowisk. Był profesorem w Wyższej Szkole Zarządzania i Marketingu w Sosnowcu oraz Uniwersytecie Śląskim. W latach 2002–2004 pracował jako profesor w Górnośląskiej Wyższej Szkole Przedsiębiorczości. Pełnił również funkcję dyrektora Ośrodka Studiów Europejskich Uniwersytetu Śląskiego w latach 1996–2005, oraz kierownika Zakładu Międzynarodowych Stosunków Ekonomicznych w Akademii Ekonomicznej w Katowicach, gdzie pracował od 1979 do 1981 roku, a także ponownie od 1989 roku.

W latach 80. XX wieku Krakowski zdobywał doświadczenie zawodowe w Australii. Był wykładowcą w Griffith University w Brisbane, a w latach 1984–1985 realizował kontrakt badawczy w Research School of Social Sciences na The Australian National University w Canberze. W kolejnych latach prowadził zajęcia z Ekonomiki Porównawczej w Canberra College of Advanced Education oraz pracował jako samodzielny badacz w Research School of Social Sciences, również należącym do The Australian National University, w latach 1988–1989. W ostatnim etapie swojej kariery został wykładowcą Wyższej Szkoły Humanitas w Sosnowcu.

Stanowiska pozaakademickie

W młodzieńczej fazie życia Jędrzej Krakowski był aktywnym uczestnikiem Związku Młodzieży Socjalistycznej, a w 1963 roku postanowił dołączyć do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W 1968 roku został ukarany naganą z ostrzeżeniem za swoje wsparcie dla protestów z marca tegoż roku. Jego działalność obejmowała też współpracę z Komitetem Obrony Robotników, w ramach której kolportował różnego rodzaju czasopisma.

Od 1967 roku znajdował się pod stałym nadzorem Służby Bezpieczeństwa, co wpłynęło na jego dalszą aktywność. W latach 1972–1974 Raja pełnił funkcję komandora w Katowickim Yacht Klubie AZS. Z kolei w okresie 1980–1981 nawiązał współpracę jako wiceprzewodniczący Komitetu Założycielskiego NSZZ „Solidarność” na Akademii Ekonomicznej w Katowicach oraz doradzał podczas I Krajowego Zjazdu NSZZ „Solidarność”.

W grudniu 1981 roku, w wyniku wprowadzenia stanu wojennego, został internowany w obozie w Szerokiej aż do maja 1982 roku. W tym okresie został poddany rewizjom i stracił pracę. Po tym trudnym czasie, pełnił różnorodne funkcje, m.in. kierował zespołem doradców Rady Współpracy Samorządów Pracowniczych w Katowicach, był zastępcą redaktora naczelnego „Trybuny Samorządu Robotniczego” oraz komentatorem ekonomicznym w „Gazecie Krakowskiej”. Dodatkowo, pełnił rolę sekretarza naukowego Katowickiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego.

W latach 1987-2002 podejmował się szeregu ważnych ról, jako inicjator i członek zarządu fundacji The Australian „Solidarity with Poland”, a także członek zarządu Fundacji Polska Praca. Był także członkiem Prezydium Rady Krajowej Unii Pracy, z której wystąpił w 1998 roku. Wspierał działalność Fabryki „Fazos” SA w Tarnowskich Górach jako członek Rady Nadzorczej, a także był w Radzie Nadzorczej Banku PKO BP. Dodatkowo, stanął na czele Rady Nadzorczej Radomskiego Przedsiębiorstwa Przemysłu Drzewnego oraz w 2005 roku objął przewodnictwo Rady Poczty Polskiej.

W 2004 roku bez powodzenia ubiegał się o mandat w Parlamencie Europejskim z ramienia Prawa i Sprawiedliwości. Z kolei w 2007 roku, jako członek Komitetu Honorowego, wspierał tę partię w wyborach parlamentarnych. W 2010 roku, prezydent RP Lech Kaczyński, powierzył mu funkcję członka Narodowej Rady Rozwoju, co potwierdziło jego silną pozycję w kraju. Od 2015 roku Jędrzej Krakowski jest członkiem partii Razem, kontynuując swoją działalność polityczną i społeczną.

Odznaczenia

Oto lista odznaczeń, które zostały przyznane Jędrzejowi Krakowskiemu:

  • Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, 2008,
  • Krzyż Wolności i Solidarności, 2016.

Wybrane publikacje

Jędrzej Krakowski to autor wielu istotnych publikacji, które odzwierciedlają głęboką analizę problematyki społeczno-ekonomicznej. Jego prace, które przyczyniają się do dyskusji nad kluczowymi zagadnieniami w Polsce oraz w kontekście integracji z Unią Europejską, są szeroko cytowane i rozpoznawane w środowisku akademickim.

  • „Szok poakcesyjny”, w: „Polska po przejściach, Barometr społeczno-ekonomiczny 2001–2003”, Stowarzyszenie Studiów i Inicjatyw Społecznych, Warszawa, 2003,
  • „Namysł jest konieczny” (współautor Ryszard Bugaj), Studia i Materiały Nr 3, Stowarzyszenie Studiów i Inicjatyw Społecznych, Warszawa, 2003,
  • „O warunkach akcesji do Unii Europejskiej, negocjacjach i negocjatorach”, Studia i Materiały Nr 3, Stowarzyszenie Studiów i Inicjatyw Społecznych, Warszawa, 2003,
  • „W drodze do Eurolandu czy Eurofederacji?” w: „Polskie przemiany. Uwarunkowania i spory”, Stowarzyszenie Studiów i Inicjatyw Społecznych, Warszawa, 2002,
  • „Działania na rzecz poprawy sytuacji płatniczej” w: „Polska przed nowymi problemami, Barometr społeczno-ekonomiczny”, Stowarzyszenie Studiów i Inicjatyw Społecznych, Warszawa, 1999,
  • „Economic transformation in East Central Europe” w: „After the Revolution, Democracy in East Central Europe”, ed. Mark Salter, Life and Peace Institute, Uppsala, 1996,
  • „Wymienialność walut – Zasady i praktyka Międzynarodowego Funduszu Walutowego”, PWN, Warszawa, 1987,
  • „Poland’s Debt and the IMF”, mat. Konferencji Poland’s Financial Crisis and the West, Center for Russian and East European Studies, University of Michigan, Ann Arbor, 1987,
  • „Centrally Directed Economies and the IMF”, ANU Canberra, 1986,
  • „Solidarity’s Economic Proposals”, Griffith University, School of Social and Industrial Administration, Occasional Paper, No. 53, 1984,
  • „Currency Convertibility and the Centrally Planned Economies”, wyd. jw. No. 54, 1984,
  • „Polish Crisis – An Economic Aspect”, wyd. jw. No. 55, 1984,
  • „Upłynnienie kursu złotego niebezpieczne i przedwczesne”, „Rzeczpospolita”, 19.4.1995,
  • „Lepiej mieć instrument w ręku”, „Rzeczpospolita”, 5.5.1995,
  • „Uwolnić kurs od polityki”, „Gazeta Wyborcza”, 15.9.1995,
  • „Polska wobec Zachodu, partner czy klient?”, „Kultura” Nr 10, 1995,
  • „Deficyt w handlu zagranicznym”, „Gazeta Bankowa”, 26.1.1997,
  • „Barwy konkurencyjności”, „Gazeta Bankowa”, 9.2.1997,
  • „Inwestycje zagraniczne, Efekt niespodziewany”, „Gazeta Wyborcza”, 10.7.1997,
  • „Groźba załamania”, „Życie”, 24.7.1997,
  • „Monetarystyczne zaklęcia”, „Życie”, 12.8.1997,
  • „Systemowa słabość eksportu”, „Rzeczpospolita”, 4.9.1997,
  • „Czy Polsce grozi kryzys walutowy?”, „Gazeta Wyborcza”, 25.2.1998,
  • „Liczą się warunki (o inwestycjach zagranicznych)”, „Europa”, 2/98,
  • „Dajmy szansę eksportowi”, „Gazeta Wyborcza”, 22.3.1999,
  • „Nie można wiecznie żyć z ujemnym bilansem płatniczym”, „Polityka”, 2/2000, 8.1.2000,
  • „Siła złotego jest sztuczna”, „Gazeta Wyborcza”, 25-26.3 2000,
  • „Kurs nierównowagi”, „Rzeczpospolita”, 4.5.2000,
  • „Inwestycje zagraniczne w Polsce”, „Kultura” Nr 10, październik 2000,
  • „Wielki sukces czy błąd”, „Rzeczpospolita”, 17-18.2.2001,
  • „Spór o prawo dewizowe”, „Rzeczpospolita”, 5-6.5.2001,
  • „Zyskać na podatku importowym”, „Gazeta Wyborcza”, 12.12.2001,
  • „O skutkach monetaryzmu”, „Prawo i Gospodarka, Magazyn finansowy”, 5.8.2002,
  • „Wsparcie dla eksporterów”, „Rzeczpospolita”, 26–28.3.2005.

Wśród jego wybranych artykułów naukowych można wyróżnić prace, które poruszają aktualne tematy i problemy związane z integracją europejską oraz wyzwaniami gospodarczymi.

  • „Przyszłość Unii Europejskiej. Wnioski z analizy ekonomicznego mechanizmu integracji”, „Sprawy Międzynarodowe”, Nr 4, 2005,
  • „The Future of the European Union. Conclusions from an Economic Analysis of the Integration Mechanism”, „The Polish Quarterly of International Affairs”, Autumn 2005,
  • „Czy sprostamy konkurencji na rynku Unii Europejskiej?”, „Sprawy Międzynarodowe”, Nr 1, 1997,
  • „Can Poland Compete on the European Union Market?”, „The Polish Quarterly of International Affairs”, No.1, 1997,
  • „Czy inwestować w miedź?”, „Handel Zagraniczny”, Nr 3, 1966,
  • „Rachunek efektywności handlu zagranicznego w Polsce”, „Zeszyty Naukowe WSE w Katowicach”, Nr 3, 1968,
  • „Kierunki zmian w metodach powiązań z zagranicą systemu ekonomicznego Polski”, „Zeszyty Naukowe WSE w Katowicach”, Nr 1, 1969,
  • „Problemy wprowadzenia kursu walutowego”, „Zeszyty Naukowe WSE w Katowicach”, Nr 1, 1971,
  • „System planowania handlu zagranicznego w warunkach działania kursu walutowego”, „Handel Zagraniczny”, Nr 4, 1972,
  • „Instrumenty uzupełniające działanie kursu walutowego”, „Handel Zagraniczny”, Nr 2, 1972,
  • „Integracja ekonomiczna krajów socjalistycznych i jej mechanizm”, „Zeszyty Naukowe WSE w Katowicach”, Nr 1, 1972,
  • „Jednolitość kursu walutowego”, „Handel Zagraniczny”, Nr 3, 1974,
  • „Reforma kierowania handlem zagranicznym w Polsce”, „Zeszyty Naukowe WSE w Katowicach”, Nr 3, 1974,
  • „System kierowania handlem zagranicznym w ocenie przedsiębiorstw eksportujących” (współautor), „Handel Zagraniczny”, Nr 9, 1977,
  • „O sztuce posługiwania się kursem walutowym”, „Handel Zagraniczny”, Nr 7–8, 1980,
  • „Międzynarodowy Fundusz Walutowy – zasady tworzenia i wykorzystywania jego zasobów”, „Handel Zagraniczny”, Nr 5, 1981,
  • „Koncepcje wymienialności walut w Umowie o Międzynarodowym Funduszu Walutowym”, „Handel Zagraniczny”, Nr 2, 1983,
  • „Specjalne Prawa Ciągnienia, Funkcje, zasady rozdziału i kasacji oraz wartość SDR”, „Handel Zagraniczny”, Nr 11–12, 1983,
  • „Specjalne Prawa Ciągnienia, Rodzaje oraz zasady operacji i transakcji”, „Handel Zagraniczny”, Nr 1, 1984,
  • „Wymienialność walut i zasady stosowania ograniczeń płatniczych w Umowie o Międzynarodowym Funduszu Walutowym”, „Problemy Prawne Handlu Zagranicznego”, Tom 8, 1984.

Przypisy

  1. a b c Mój polityczny życiorys [online], jedrzejkrakowski.us.edu.pl [dostęp 01.12.2022 r.]
  2. Nekrolog. nekrologi.wyborcza.pl [dostęp 02.12.2022 r.]
  3. Sprawiedliwości staje się zadość [online], prezydent.pl, 11.11.2008 r. [dostęp 08.07.2019 r.]
  4. Wyższa Szkoła Humanitas w bazie instytucji naukowych portalu Nauka Polska (OPI). [dostęp 08.12.2018 r.]
  5. Członkowie Narodowej Rady Rozwoju. prezydent.pl. [dostęp 16.10.2015 r.]
  6. M.P. z 2016 r. poz. 127
  7. M.P. z 2009 r. nr 27, poz. 366

Oceń: Jędrzej Krakowski

Średnia ocena:4.91 Liczba ocen:5