Kolegiata św. Lamberta w Radomsku

---

Historia

Historia Kolegiaty św. Lamberta w Radomsku sięga czasów średniowiecza, kiedy to na tym terenie prawdopodobnie już w XI lub XII wieku istniał pierwszy kościół oraz parafia. Pierwsza zapisana wzmianka dotycząca tej świątyni pochodzi z 1379 roku, związana z tragicznym wydarzeniem, jakim był pożar, który zniszczył tę budowlę.

W roku 1521 kościół został odbudowany i przekształcony w formę murowaną, co zapewniło mu większą trwałość. Warto także wspomnieć, że w XV wieku przy świątyni istniał szpital, co podkreśla znaczenie tego miejsca dla lokalnej społeczności.

Niestety, w historii kościoła nie brakowało również tragicznych wydarzeń. W 1624 oraz 1842 roku kolejne pożary poważnie uszkodziły budowlę. W wyniku zniszczeń, w 1869 roku zdecydowano się na całkowitą odbudowę, która została przeprowadzona według projektu architekta Konstantego Wojciechowskiego. Prace budowlane zakończono w 1875 roku.

Uroczystości związane z konsekracją nowej świątyni miały miejsce 17 września 1876 roku, kiedy to biskup włocławski Wincenty Teofil Popiel dokonał poświęcenia nowego miejsca kultu. Kościół do dziś jest świadkiem bogatej historii Radomska i jego mieszkańców.

Architektura

Kolegiata św. Lamberta w Radomsku to wyjątkowy zabytek z bogatą architekturą. Wyróżnia się trzema wieżami usytuowanymi w frontowej części budowli.

Wnętrze świątyni charakteryzuje się prezbiterium oraz nawią główną z 11 oknami, co tworzy niezwykle jasną atmosferę. W szczególności, w przestrzeni nad głównym ołtarzem można podziwiać wspaniały witraż, który przedstawia Zwiastowanie Najświętszej Marii Panny. To cenne dzieło sztuki jest autorstwa księżnej Eugeniuszowej Lubomirskiej z Kruszyny.

W bocznych nawach oraz kaplicach znajdują się niewielkie, rozetowe okna, które są zdobione kolorowym szkłem, a ich twórcą jest Władysław Swiędrowski. Kolegiata pełni również funkcję siedziby Radomszczańskiej Kapituły Kolegiackiej.

Tablice pamiątkowe

Kościół wyróżnia się bogato zdobionym zestawem epitafiów i tablic pamięci, które mają za zadanie upamiętnienie wielu ważnych postaci oraz wydarzeń związanych z regionem Radomska.

Zewnętrzne

• 27 i 74 Pułk Piechoty Armii Krajowej, które prowadziły walki na radomszczańskiej ziemi, ich tablica została wmurowana we wrześniu 1984 roku przez towarzyszy broni,
• kapitan Stanisław Sojczyński „Warszyc” i członkowie jego oddziału z Konspiracyjnego Wojska Polskiego, którzy zostali pomordowani w latach 1945-1950 (1990),
• harcerze Szarych Szeregów oraz żołnierze Armii Krajowej, tablica ufundowana w 1988 roku,
• ksiądz Jerzy Popiełuszko, którego tablica została ufundowana przez NSZZ Solidarność w 1995 roku,
• Polacy zamordowani przez Sowietów w łagrach, na Syberii oraz w Kazachstanie w latach 1940-1956, ufundowana przez Związek Sybiraków z Radomska (2001),
• zesłańcy syberyjscy, upamiętniająca 12 nazwisk (2001),
• prof. Grzegorza Białkowskiego, senatora, z tablicą wystawioną w 1989 roku.

Wewnętrzne

• pedagog Feliks Fabiani (1838-1904),
• Stanisława Kulska (1865-1890),
• Karolina Kulska (1858-1887),
• ksiądz Franciszek Kmieć (13.9.1907-3.7.1942), więzień niemieckich obozów koncentracyjnych w Stutthofie, Sachsenhausen oraz Dachau, zamordowany w Dachau w 1942 roku (2007),
• kanonik katedry włocławskiej Wincenty Gajewski (5.4.1823-4.1.1896), dziekan oraz proboszcz radomszczański, budowniczy kościoła.

---

Oceń: Kolegiata św. Lamberta w Radomsku

---